Tọa lạc tại tỉnh Ninh Bình, Tràng An là một quần thể danh thắng bao gồm Khu du lịch sinh thái Tràng An, Khu du lịch Tam Cốc- Bích Động, cố đô Hoa Lư, chùa Bái Đính,… Tháng 6/ 2014, Tràng An được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên và di sản văn hóa thế giới. Đây là di sản thế giới đầu tiên của Việt Nam được công nhận ở cả hai phương diện: văn hóa và thiên nhiên.
Toàn cảnh quần thể danh thắng Tràng An
Ý nghĩa cái tên Tràng An
Tên gọi Tràng An được đặt cho một vùng đất thuộc tỉnh Ninh Bình bởi vua Đinh Tiên Hoàng. Ông là người đã có công dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước, dời đô về Hoa Lư ( Ninh Bình).
Trong số các thành trì của Hoa Lư, có một thành trì quân sự quan trọng mang tên thành Nam. Thành Nam có nhiệm vụ bảo vệ bình yên cho tổ quốc, được đặt tên là “ Tràng An”, đọc lệch từ chữ “Trường Yên” có nghĩa là sự bình yên lâu bền của đất nước.
Là một quần thể danh thắng, Tràng An bao gồm một số điểm tham quan nổi tiếng, cả về tự nhiên ( Hang động, núi đá vôi, sông suối, rừng,…) và văn hóa ( chùa, cố đô, cung điện, đền Vua,…).
Khu du lịch sinh thái Tràng An ( Ninh Bình)
Khu du lịch sinh thái Tràng An nằm cách thành phố Ninh Bình khoảng 7 km, có trung tâm bến thuyền nằm bên đại lộ Tràng An.
Khu du lịch này bao gồm các hang động, thung nước, rừng cây, núi đá vôi,… kết hợp với nhau tạo thành một cảnh quan sinh động, hùng vĩ nhưng cũng rất nên thơ, trữ tình.
Khi đến đây, bạn phải di chuyển bằng thuyền. Bạn có thể thuê thuyền và người chèo thuyền để họ đưa bạn đi tham quan các hang động ở Tràng An.
Khi di chuyển trên sông và tham quan hang động, bạn cần mặc áo phao và chú ý theo sự chỉ dẫn của người chèo thuyền để tránh va phải đá trong hang.
Khu du lịch Tam Cốc- Bích Động
Khu du lịch Tam Cốc- Bích Động nằm tại xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. “Tam Cốc” có nghĩa là 3 hang động: hang Cả, hang Hai và hang Ba. Ba hang này được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng đâm xuyên qua núi.
Ở Tam Cốc, bạn có thể di chuyển bằng xe máy, xe đạp hoặc đi bộ qua các con đường bên những cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay và các hang động. Khi đi qua hang Tam Cốc bắt buộc bạn phải dùng thuyền vì hang động nằm ở dưới nước.
Đi dọc sông Ngô Đồng, du khách sẽ bắt gặp những vách núi đá vôi có lịch sử hình thành từ hành triệu năm cùng với những diễn biến địa chất phức tạp thuộc khu rừng Hoa Lư. Hai bên bờ sông là những cánh đồng lúa nằm len lỏi qua các vách đá. Mỗi thời gian khác nhau, cánh đồng lúa lại thay đổi màu sắc khác nhau khiến cả khu di tích như được thay áo mới.
Bích Động nằm cách bến Tam Cốc khoảng 2 km. Bích Động mang ý nghĩa là “động xanh” được tể tướng Nguyễn Nghiễm đặt vào năm 1773. Bích Động gồm một động khô nằm trên lưng chừng núi, được xây dựng chùa Bích Động và Xuyên Thủy Động- một động nước đâm xuyên qua lòng núi
Chùa Bích Động là một quần thể bao gồm 3 ngôi chùa:
- Chùa Hạ: Nằm ngay cổng vào. Chùa gồm 5 gian, thờ Phật, được xây dựng theo kiến trúc chữ “Đinh”.
- Chùa Trung: Từ chùa Hạ bước 120 bậc theo hình chữ S, du khách sẽ bắt gặp chùa Trung nằm lưng chừng dãy núi Ngũ Nhạc. Phía trước là hai chữ Bích Động tạc vào vách núi. Đây là một chùa rất độc đáo, một nửa gắn vào hang động, một nửa lộ thiên, chùa có 3 gian thờ Phật.
- Chùa Thượng: Để đến được chùa Thượng, du khách phải bước 40 bậc đá theo sườn núi. Nơi này còn được gọi là chùa đông, thờ Quan Thế Âm Bồ Tát.
Khu di tích lịch sử cố đô Hoa Lư
Hoa Lư nằm cách Hà Nội khoảng 100 km về phía Nam, tọa lạc tại tỉnh Ninh Bình. Đây là bộ phận không thể tách rời của di sản thế giới kép Tràng An, được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt quan trọng với 47 di tích.
Hoa Lư là thủ đô đầu tiên của Việt Nam và tồn tại trong 42 năm (968 – 1010). Là trung tâm chính trị của nhà nước nước Đại Cồ Việt ( 968- 1054). Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long (nay là Hà Nội) nhưng ông và các nhà vua sau này vẫn xây dựng Hoa Lư với nhiều công trình như chùa, đền, lăng tẩm,…
Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, lên ngôi hoàng đế và đóng đô ở vùng đất Hoa Lư ( Ninh Bình). Từ năm 968- năm 1009, Hoa Lư trở thành kinh đô của nước Việt Nam.
Kinh thành Hoa Lư gồm 2 vòng thành nằm cạnh nhau và một vùng núi kề sát. 3 vòng tạo thành hình giống số 80 hướng về phía Đông. Theo cách bố trí thời Đinh Lê 3 vòng thành được chia làm thành Đông, thành Tây và thành Nam.
Hoa Lư được bao bọc bởi nhiều ngọn núi, các triều vua đã dựa theo địa hình tự nhiên cho đắp 10 đoạn tường thành nối các núi đá, dựng nên thành Hoa Lư thuộc xã Trường Yên với diện tích hơn 300 ha. Phía Nam thành Hoa Lư là thành Tràng An- khu vực phòng thủ hậu cứ của kinh đô. Thành Hoa Lư có rất nhiều cổng bộ để đi vào, bên cạnh đó còn có cổng thủy do sông Sào Khê chảy xuyên qua thành.
Thời hoàng kim của Hoa Lư đã song hành với sự trị vì của ba triều đại: Đinh, Tiền Lê và nhà Lý. Ngày nay, chỉ có hai ngôi đền còn nguyên vẹn có thể được tìm thấy đằng sau cổng vào và được thành phố Ninh Bình trùng tu lại. Hầu như không còn kiến trúc gì ở thành cổ.
Ngay nay, khu di tích lịch sử Cố đô Hoa Lư có diện tích khoảng 13,87 km2, chủ yếu phục mục cho hoạt động tham quan, du lịch.
Khu Bảo tồn Thiên nhiên Vân Long
Nằm cách Hà Nội khoảng 80 km, Vân Long là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng châu thổ Bắc Bộ. Nơi đây có diện tích hơn 3000 ha, thuộc huyện Gia Viên, Ninh Bình. Tại Vân Long bạn có thể tận hưởng một thiên đường thiên nhiên nguyên sơ. Chỉ có thuyền chèo làm bằng tre được phép di chuyển ở đây.
Nếu Tam Cốc được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long khô” thì đầm Vân Long được biết đến như “Vịnh không sóng”. Bởi khi đi trên thuyền du khách sẽ thấy mặt nước phẳng lặng như một tấm gương khổng lồ, phản chiếu rõ từng nét tạng của những khối núi đá vôi, cây cỏ, mặt thuyền,…
Vào mùa hè, đầm Vân Long hiện lên đẹp như một bức tranh thủy mặc vì những bông hoa sen tô điểm cho làn nước xanh màu ngọc lục bảo. Du khách có thể nhìn thấy rong rêu ẩn hiện dưới làn nước trong như pha lê. Ở hai bên bờ sông, lúa bắt đầu vào vụ, màu vàng rực rỡ của những cánh đồng lúa làm nổi bật thêm vẻ đẹp hoang sơ của đầm.
Đầm Vân Long có một hệ sinh thái phong phú và đa dạng. Khi tham quan đầm, du khách sẽ bắt gặp nhiều loại chim, thú, sơn dương, khỉ,… Đặc biệt, đây là nơi nơi sinh sống của quần thể voọc quần đùi lớn nhất ở Việt Nam với khoảng trên 100 cá thể. Được ghi nhận trong sách Kỷ lục Việt Nam ( 2008): “Nơi có số lượng cá thể voọc mông trắng nhiều nhất” và “Nơi có bức tranh tự nhiên lớn nhất”.
Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long từng là bối cảnh chính của bộ phim Kong: Skull Island ( 2016). Sau khi quay, ngôi làng là bối cảnh của bộ phim không bị phá hủy, trở thành một điểm tham quan phục vụ khách du lịch.
Chùa Bái Đính
Chùa Bái Đính là một quần thể chùa lớn tọa tạc tại huyện Gia Viên, Ninh Bình. Nó bao gồm khu chùa Bái Đính cổ và khu Chùa Bái Đính mới, được xây dựng cách đây hơn 1000 năm trên đỉnh núi cùng tên. Chùa Bái Đính được coi là quần thể chùa Phật giáo lớn nhất Việt Nam và thu hút nhiều người hành hương từ khắp nơi trên cả nước hàng năm.
Về mặt kiến trúc, chùa Bái Đính được xây dựng theo thiết kế truyền thống của chùa Việt Nam: Cong ở hai đầu mái nhà, tượng trưng đuôi phượng hoàng. Chùa Bái Đính cũ nằm cách chùa mới khoảng 800 m.
Đặc biệt, tại khu chùa Bái Đính Cổ có hang sáng và động tối là 2 điểm tham quan thu hút du khách trong và ngoài nước. Đi hết hang sáng, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và ấn tượng. Động tối là nơi có giếng ngọc tạo thành do nước lạnh từ trần động rơi xuống, các vị Tiên được thờ ở nhiều ngách trong động.
Nhà thờ đá Phát Diệm
Nhà thờ chính tòa Phát Diệm ( thường được gọi là nhà Thờ Đá Phát Diệm) nằm ở huyện Kim Sơn, Ninh Bình. Nhà thờ được xây dựng vào năm 1875 đến năm 1899 hoàn toàn bằng đá và gỗ. Điểm đặc biệt của nhà thờ đá là nhà thờ Công giáo nhưng được mô phỏng theo kiến trúc đình chùa truyền thống của Việt Nam.
Quần thể nhà thờ Phát Diệm gồm 1 nhà thờ lớn và 5 nhà thờ nhỏ (trong đó có một nhà thờ được xây dựng bằng đá tự nhiên, được gọi là nhà thờ đá), 1 phương đình ( nhà chuông), ao hồ và 3 hang đá nhân tạo.
Năm 1972, bức tường phía Tây của nhà thờ bị bom Mỹ phá hủy. Sau đó bức tường được xây dựng lại theo mô hình cũ. Nhà thờ Đá Phát Diệm là một trong những điểm tham quan đặc biệt mà du khách không thể bỏ qua khi đến Ninh Bình.
Vườn Quốc gia Cúc Phương
Vườn quốc gia Cúc Phương là một trong những khu rừng đẹp nhất Việt Nam . Đây là môi trường sống quan trọng của nhiều loài động thực vật quý hiếm,có nguy cơ tuyệt chủng. Vườn có hệ động thực vật phong phú đa dạng mang đặc trưng rừng mưa nhiệt đới.
Hiện nay, để bảo vệ đa dạng sinh học và hạn chế nạn săn bắt động vật, vườn Quốc gia Cúc Phương đã xây dựng một số trung tâm bảo tồn động thực vật. Bao gồm:
- Vườn Thực vật Cúc Phương
- Trung tâm Du khách Cúc Phương
- Trung tâm Cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật
- Trung tâm Cứu hộ thú Linh Trưởng Cúc Phương
- Bảo tàng Cúc Phương
Khi đến đây, du khách sẽ được đi qua những con đường mòn dẫn đến một số địa điểm tham quan nổi tiếng như: Động Người Xưa, Hang Con Moong, Động Trăng Khuyết, Đỉnh Mây Bạc, Hồ Thiên Quang- động Phò Mã, Bản Mường,…
Thời gian thích hợp nhất để đến rừng Cúc Phương là vào mùa khô ( từ tháng 12- tháng 5). Đặc biệt, tháng 5 là thời điểm những cá thể bươm bướm ở rừng nở rộ. Hàng triệu con bướm với nhiều chủng loại, màu sắc, kích cỡ khác nhau mang lại không gian sinh động và cổ tích. Bên cạnh đó, ban đêm, những con đom đóm trong rừng phát sáng tạo nên một không gian hết sức ấn tượng, bất ngờ.
Kết luận
Nhìn chung, Tràng An là một trong những điểm tham quan đẹp nhất Việt Nam. Khi đến đây, du khách sẽ được hòa mình vào không gian thiên nhiên vừa hùng vĩ, hoang sơ, vừa thơ mộng, trữ tình. Tràng An không chỉ gây ấn tượng với du khách trong nước mà còn là địa điểm thu hút khách du lịch nước ngoài.
