Khí hậu của Việt Nam là khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. Khí hậu phân bố thành 3 vùng riêng biệt: Miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Miền Bắc Việt Nam với khí hậu phân chia thành 4 mùa xuân, hạ, thu, đông rõ rệt. Trong khi đó, miền Trung và miền Nam chỉ có 2 mùa mưa và mùa khô. Bài viết dưới đây của Vinaloka sẽ cung cấp thông tin du lịch Việt Nam chi tiết tới bạn về khí hậu.
Định nghĩa: Khí hậu và Thời tiết
Thời tiết là tập hợp các trạng thái của yếu tố khí tượng xảy ra trong bầu khí tượng ở một thời điểm, một khoảng thời gian nhất định. Thuật ngữ này thường nói về hoạt động của các hiện tượng khí tượng trong các thời kì ngắn (ngày hoặc giờ).
Khí hậu bao gồm các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, áp suất khí quyển, các hoạt động xảy ra trong khí quyển và nhiều yếu tố khí tượng khác trong khoảng thời gian dài ở một vùng.
Khí hậu ở Việt Nam
Diện tích của Việt Nam là 331.210 km2. Chiều dài (theo đường chim bay) từ Bắc vào Nam là 1650 km. Có thể nói, hình thể Việt Nam ó dạng hình chữ S, chạy dọc theo các kinh độ, trải dài từ Bắc vào Nam. Đồng thời do nguyên nhân 3 miền nước ta có vị trí địa lý khác nhau nên dẫn đến các vùng khí hậu khác nhau.
Ở Việt Nam, có khoảng 100 ngày mưa một năm, với lượng mưa đo được từ 1500- 2000 mm. Số giờ nắng nhiều, nhiệt độ trung bình từ 22- 27 độ C.
Biến đổi khí hậu từ Bắc vào Nam
Càng di chuyển vào Nam nhiệt độ càng cao. Bởi phía Nam gần với đường xích đạo hơn ở phía Bắc Việt Nam. Ở miền Bắc, từ tháng 11- tháng 1 năm sau là thời tiết chuyển sang màu đông, khô là lạnh, xuất hiện gió mùa đông bắc. Gió mùa Đông Bắc di chuyển xuống phía Nam, khi gặp dãy Bạch Mã thì bị chắn lại, gây suy yếu, ít ảnh hưởng tới khu vực miền Nam. Do đó, ở miền Nam không có mùa đông, chỉ phân biệt 2 mùa mưa và mùa khô.
Hiện tượng này gây ra 3 kiểu khí hậu khác nhau giữa các vùng như sau:
- Khí hậu cận nhiệt đới với mùa đông khô ở miền Bắc: Mùa đông lạnh và khô từ tháng 11- tháng 1 năm sau; mùa hè nóng ẩm kéo dài từ tháng 5- tháng 8.
- Khí hậu nhiệt đới xavan ở miền Trung: Khí hậu có sự thay đổi, mùa khô rõ rệt, mùa đông đến muộn và mùa hè đến sớm hơn miền Bắc.
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa ở miền Nam: có 2 mùa mưa và màu khô, mùa khô thường ngắn.
Gió mùa và ảnh hưởng của nó đến khí hậu Việt Nam
Do gió mùa là yêu tố ảnh hưởng trực tiếp, quyết định đến sự hình thành đến khí hậu Việt Nam nên trước hết ta cần tìm hiểu 2 khái niệm: Gió mùa và Khí hậu gió mùa.
Định nghĩa gió mùa
Gió mùa là một loại gió đổi hướng theo mùa. Ở Việt Nam có 2 loại gió mùa là Gió mùa Tây Nam (nóng, ẩm) và Gió mùa Đông Bắc (lạnh, khô).
Định nghĩa khí hậu nhiệt đới gió mùa
Khí hậu nhiệt đới gió mùa là loại khí hậu đặc sắc của đới nóng, điển hình là ở Nam Á và Đông Nam Á. Loại khí hậu này có hai đặc điểm nổi bật: nhiệt độ, lượng mưa thay đổi theo mùa gió và thời tiết diễn biến thất thường.
Khí hậu nhiệt đới gió mùa có nhiệt độ trung bình tháng trên 18oC trong mỗi tháng và có mùa ẩm, khô đặc trưng, lượng mưa trung bình năm khoảng 1.000 – 1.500 mm. Phần phía bắc của miền Trung Việt Nam và phần cực nam của miền Nam Việt Nam được đặc trưng bởi khí hậu gió mùa.
Miền Bắc Việt Nam: Khí hậu và thời gian tốt nhất để đi du lịch
Như đã đề cập ở phía trên, miền Bắc Việt Nam chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc, thổi xuống từ Siberia. Gió mùa mùa đông kéo dài từ tháng 11- tháng 4 năm sau. Từ tháng 2- tháng 4, ở miền Bắc đặc trưng với thời tiết mùa đông lạnh và ẩm ướt.
Đặc biệt, trong khoảng tháng 3- tháng 4, độ ẩm trong không khí cao gây cảm giác khó chịu cho con người. Từ đó, xuất hiện tình trạng nền nhà “chảy mồ hôi”.
Từ tháng 5 – tháng 8, thời tiết miền Bắc chuyển sang nắng nóng, có nơi nhiệt độ cao nhất đo được lên tới hơn 40 độ C. Vào tháng 9 – tháng 10, nhiệt độ giảm dần, tương đối mát mẻ.
Các tháng mùa hè từ tháng 5 đến tháng 10 đặc trưng bởi nhiệt độ cao, độ ẩm cao và nhiều ngày mưa. Vào tháng 9, nhiệt độ tăng chậm, đạt đến đỉnh điểm vào tháng 6 và tháng 7 và ; giảm dần từ tháng 9. Trung bình, nhiệt độ dao động khoảng 35 độ C trong những tháng mùa hè. Thời điểm mùa hè cũng là mùa mưa ở miền Bắc Việt Nam. Mưa lớn ở khu vực đồng bằng sông Hồng gây ra thời tiết ẩm ướt. Khí hậu ở các vùng núi tương tự như vùng đất thấp phía bắc, song khí hậu có phần mát hơn ở các khu vực cao hơn.
Khí hậu ở Hà Nội và Vịnh Hạ Long
Một trong những điểm đến thu hút đông dảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan là Thủ đô Hà Nội và Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) – nơi có bãi biển thuộc TOP 7 bãi biển đẹp nhất Việt Nam.
Khí hậu ở đây chủ yếu là nóng ẩm và mưa nhiều, kéo dài từ tháng 5- tháng 10. Hà Nội và Hạ Long cũng là 2 điểm du lịch ít chịu ảnh hưởng của các cơn bão
Thời gian tốt nhất để đi du lịch Hà Nội
Thời gian tốt nhất, thích hợp nhất để đi du lịch Hà Nội là từ tháng 9 – tháng 11 hàng năm. Bởi đây là lúc thời tiết Hà Nội nói riêng và các tỉnh miền Bắc nói chung khá mát mẻ và dễ chịu. Nhiệt độ trung bình từ 27- 31 độ C, nắng nóng không gay gắt.
Nếu bạn tham quan Hà Nội vào mùa đông sẽ được trải nghiệm không khí lạnh khá thú vị. Tuy nhiên, vào tháng 11- tháng 1, nhiệt độ Hà Nội giảm xuống rất thấp, thậm chí có những nơi nhiệt độ dưới 8 độ C. Điều đó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và các hoạt động vui chơi của bạn.
Du khách không nên đi tới Hà Nội vào thời gian mùa hè, đặc biệt là tháng 6, tháng 7. Vì đây là thời gian thời tiết miền Bắc nắng nóng đỉnh điểm, gay gắt, nhiệt độ trung bình từ 35 – 42 độ C. Đặc biệt vào tháng 6 và tháng 7 thường xảy ra những cơn mưa rào bất chợt.
Thời gian tốt nhất để đi du lịch Vịnh Hạ Long
Thời tiết ở Vịnh Hạ Long cũng tương tự như ở Hà Nội. Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng và ngắm nhìn những hòn đảo và hang động tại nơi đây một cách trọn vẹn và hoàn hảo nhất thì không nên đi du lịch vào mùa đông. Bởi thời tiết lạnh, khô hoặc đôi khi có mưa, trời nhiều mây và âm u làm giảm tầm nhìn, khiến bạn không thể nhìn thấy vẻ đẹp hoàn mỹ của kỳ quan thiên nhiên thế giới này.
Thay vào đó, bạn nên đến Vịnh Hạ Long vào khoảng thời gian từ tháng 5- tháng 9. Khi này, ngoài việc tham quan các địa điểm nổi tiếng, bạn có thể tắm biển ở những bãi biển cát trắng mịn, trải dài, nước biển xanh màu ngọc bích.
Khí hậu ở Sapa
Ở các vùng núi phía Bắc Việt Nam, như ở Sapa, nhiệt độ đôi khi có thể xuống dưới mức đóng băng. Tháng 2 và tháng 3 là khoảng thời gian dễ chịu, mát mẻ nhất với nhiệt độ từ 20 độ C đến 23 độ C, hầu như không có ngày mưa. Tuy nhiên, ánh nắng mặt trời đến trong những tháng này không gay gắt, chỉ hé một chút vào trưa và đầu giờ chiều. Hầu hết các ngày bầu trời xám xịt và nhiều mây.
Rất khó để nói khi nào là thời điểm tốt nhất để đến Sapa. Vào mùa mưa (tháng 5 – tháng 9) bạn sẽ được ngắm nhìn khung cảnh đẹp nhất với những thửa ruộng bậc thang xanh non màu lá mạ. Vào tháng 12 và tháng 1 ở Sapa rất lạnh, vì đây là vùng núi cao. Mặc dù trời ấm hơn nhiều vào tháng 2 và tháng 3, những khung cảnh đặc biệt và tuyệt đẹp của những cánh đồng lúa vẫn ẩn trong sương mù. Trong tất cả các tháng tại Sapa, bạn nên mang theo quần áo ấm vì chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm có thể lên tới 20 độ C.
Thời gian tốt nhất để đi du lịch Sapa
Với không khí mát mẻ quanh năm, du khách có thể đến tham quan nơi đây vào tất cả các tháng trong năm. Tháng 1 và tháng 12 ở Sapa thời tiết khá lạnh, khô ráo, đôi khi có xuất hiện mưa phùn nhưn g không ảnh hưởng nhiều tới chuyến đi du lịch của bạn.
Từ tháng 2 – tháng 4, thời tiết có nhiều chuyển biến tích cực hơn. Trời không còn rét như những tháng cuối năm, không khí vẫn khô ráo, thích hợp cho du khách tới tham quan.
Khoảng thời gian từ tháng 5 – tháng 9 hàng năm, Sapa bắt đầu bước vào mùa mưa. Tuy nhiên, những cơn mưa thường ngắn, trời trong xanh và ít có sương mùa. Nếu bạn tới Sapa và thời điểm này sẽ được tận mắt chứng kiến vẻ đẹp như tranh sương dàu của những thửa ruộng bậc thang chín vàng, và đắm chìm trong hương thơm tinh tế của lúa mới.
Đối với du khách trong nước, Sapa là một điểm đến nổi bật vào mùa đông. Vì không có một nơi nào trên đất nước có nhiệt độ lạnh, tạo thành băng tuyết như nơi đây. Quả là một trải nghiệm đầy thú vị và bất ngờ.
Miền Trung Việt Nam: Khí hậu và thời gian tốt nhất để đi du lịch
Có thể nói, khí hậu miền Trung là sự giao thoa và kết hợp của khí hậu miền Bắc và miền Nam. Phía Bắc miền Trung chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, trong khi đó, phía Nam miền Trung lại mang hơi hướng của kiểu khí hậu nhiệt đới. Đèo Hải Vân trở thành cột mốc phân chia thời tiết tự nhiên giữa miền Bắc và miền Nam.
Khí hậu ở phía Bắc miền Trung Việt Nam có những ngày mưa nhiều hơn đáng kể so với miền Nam. Các khu vực ven biển miền Trung thường xuyên bị bão tấn công gây ra lũ lụt, bão lớn. Đặc biệt vào tháng 9 và tháng 11 bạn không nên đi du lịch ở những vùng biển tại khu vực này.
Bắc Trung Bộ
Bắc Trung Bộ có mùa khô kéo dài từ tháng 3- tháng 8 và mùa mưa ké dài từ tháng 9- tháng 2 năm sau. Nhiệt độ cao nhất vào khoảng giữa tháng 6 và tháng 8, có nơi nắng nóng đỉnh điểm lên tới hơn 40 độ C. Từ tháng 8 đến tháng 12, bão nhiệt đới xuất hiện với những cơn bão lớn, tần suất nhiều gây ra lũ lụt ở một số tỉnh ven biển. Một số điểm du lịch tiêu biểu như Các điểm du lịch như Huế và Hội An bị ảnh hưởng sâu sắc vào tháng 12.
Duyên hải Nam Trung Bộ
Khu vực duyên hải Nam Trung Bộ có mùa khô bắt đầu từ tháng 1 và kéo dài đến tháng 8, mùa mưa từ tháng 9- tháng 12. Xa hơn về phía Nam là vùng cao nguyên Đà Lạt (Lâm Đồng), đây là địa điểm có nhiệt độ mát mẻ, dao động từ 20- 25 độ C vào ban ngày và giảm sâu vào ban đêm. Duyên hải Nam Trung Bộ là vùng có lượng mưa nhiều nhất cả nước và thường xuyên gánh chịu thiên tai như: Bão, lũ lụt,…
Miền Nam Việt Nam: Khí hậu và thời gian tốt nhất để đi du lịch
Khí hậu miền Nam
Khí hậu ở miền Nam Việt Nam là kiểu khí hậu nhiệt đới nóng quanh năm. Chỉ ở vùng núi mới có thể mát hơn một chút. Mùa khô và mùa mưa ở miền Nam phân bố rõ rệt hơn so với miền Bắc.
Vào mùa khô, có sự khác biệt giữa khô ấm (tháng 11 – tháng 4) và nóng ẩm (tháng 5 – tháng 10). Từ tháng 5- tháng 10, gió mùa Tây Nam thổi vào nước ta và gây ra mưa lớn, ngắn. Độ ẩm cao, thường trên 90%. Đồng thời, gây ra một mùa mưa từ tháng 6- tháng 10, thường dẫn đến lũ lụt, đặc biệt là ở đồng bằng sông Cửu Long.
Nhiệt độ hàng ngày ở miền Nam hiếm khi giảm xuống dưới 30 độ C và nhiệt độ ban đêm không giảm xuống dưới 20 độ C. Tháng nóng nhất trong năm là tháng 4, có nơi đôi khi vượt quá 40 độ C.
Thời gian tốt nhất để đến Thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn)
Khác với ở miền Bắc có thể bạn cần tránh mùa mưa, nhất là ở thủ đô Hà Nội, thì mùa mưa ở thành phố Hồ Chí Minh được xem là sự “cứu cánh” cho thời tiết nắng nóng.
Nếu bạn không ngại nắng nóng, bạn sẽ tận hưởng Thành phố Hồ Chí Minh trong tiết trời trong xanh, ít mây, ánh nắng chói chang, số giờ nắng nhiều. Có thể nói, Sài Gòn là một thành phố trẻ, hiện đại hơn Hà Nội. Nếu bạn muốn du lịch tại một nơi có dịch vụ tốt thì bạn chắc chắn sẽ thích Thành phố Hồ Chí Minh. Về cơ bản bạn có thể ghé thăm niềm Nam quanh năm.
Kết luận
Ở Việt Nam có đủ những kiểu khí hậu từ Bắc vào Nam. Nếu bạn muốn ngắm tuyết thì Sapa và vùng núi phía Bắc là lựa chọn không thể bỏ qua. Càng đi về phía Nam, trời càng nắng nóng, sự chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa càng thấp. Đây là nơi có những bãi biển lý tưởng để bạn tha hồ vu chơi và hưởng thụ không khí mát mẻ.
Nói chung, khí hậu Việt Nam khá thích hợp để bạn đi du lịch quanh năm. Tuy nhiên, du khách cần tránh những thời điểm nắng nóng gay gắt hay mùa mưa vì khi đó, thời tiết sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và các hoạt động vui chơi – giải trí của mình.
